Session: People at the Centre of Government Information
https://conference.publicspaces.net/en/session/informatiewet-obv-publieke-waardenNaam/name Notulist: Emma SchepDatum/date: 28-06-2023 11:00Sprekersnamen/speaker names:
Shownotes
(mentioned links, books, podcasts, literature, etc.)- - Klip en Klaar: blog van Maike Klip
- -
- -
Live notes (500-750 words)
Please use full sentences and write in the spoken language of the session / Graag volledige zinnen gebruiken en de taal aanhouden van de sessieServ Wiemers [S]
Maike Klip [M]
Arre Zuurmond [A]
S: Wat is de informatiehuishouding? a: je hebt informatie nodig om je werk te kunnen doen. De vraag is of de juiste info op de juiste tijd beschikbaar is. Daar zijn standaarden voor, maar in de kern gaat het over: hebben we de juiste informatie voor dat wat we willen doen? Kunnen we dat wat beleid na publiek debat iets willen bereiken, alle publieke dingen die we willen hebben we informatie nodig en we moeten zorgen dat we beschikken over die informatie.
M: Vaak gaat het over materiaal, de vorm die informatie kan hebben, maar ik zou het definieren op waarde en inhoud: alles wat we weten bij de overheid en wat we doen met die kennis. en hoe we daarop reflecteren. wat is belangrijk om inzichtelijk te maken. dat zijn vaak de key moments waar het besluit gemaakt wordt. een van de problemen bij de overheid we voeren inhoudelijk gesprek te weinig.
M; ik zou het over die spanning willen hebben. Welke ideeen heb je over wat je waarom transparant wil maken? Je wil beslissingen transparant maken vanwege verschillende doelen. Het gaat over waarde.
A: Zodra je een vraag stelt heb je een andere vraag niet gesteld. Waar je mee bezig bent is al een keuze. de informatieverzameling van de overheid is rijk op de plekken die de overheid belangrijk vindt. Daar zit een politieke keuze achter.
S; het zit niet goed met de informatiehuishouding bij de overheid. Open state foundation onderzoek naar hoe snel informatie geleverd wordt: ging te langzaam, ook wettelijk. M: Ik vermoed dat het deels niet goed geregeld is qua uitzoeken, maar er is ook een cultuur bovenaf die niet goed besproken is. Je moet eerst kijken: welke informatie kunnen we openbaar maken. Het scheelt veel tijd als je dat vooraf beslist.
A: We praten hier over zelfstandige bestuursorganen en die hebben veel autonome bevoegdheden. Het is gek dat je aan 1 minister alle informatie vraagt, want je moet eigenlijk al die verschillende organen vragen. In nederland hebben we een gedecentraliseerde structuur. Het nadeel daarvan is dat je niet met 1 knop alle antwoorden krijgt. Een ander punt is dat de informatiehuishouding bij die verschillende organen vaak gedaan wordt op een excelsheet. Dat hoort eigenlijk niet.
M: een ander gevolg is dat je als overheid nooit goed ovezicht hebt. Alle organisaties bekjken problemen vanuit hun eigen organisatie. Daardoor hebben we geen overzicht op wat we doen en wat de uitwerking daarvan is.
A: Juist decentrale netwerken zijn vaak intelligenter dan gecentraliseerde netwerken, maar je moet wel je informatie goed organiseren. Je moet oppassen met dingen centraliseren, want je verliest dan op andere waarden.
M: Ja dat is dat overzicht hebben: je kunt een standaard afspreken met elkaar, dan is het wel gedecentraliseerd.
A: Ja dat hebben we op sommige plekken, maar op andere plekken minder.
DigitaliseringM; de overheid is zo sterk gedigitaliseerd, daardoor spreken de overheid en de burger elkaar minder vaak - mensen komen niet meer aan de balie om iets aan te vragen. Er is bij de overheid daardoor minder zicht en gevoel van wat er bij mensen leeft. Hierdoor wordt de overheid een bijna een soort uitvoerder van ICT producten. Het is een opstappeling van automatisering, cultuur en verandering in de samenleving.
A; We zijn inderdaad op steeds grotere afstand gekomen. Maar mensen willen ook niet in de rij staan om aan de balie iets aan te vragen. Je moet onderscheidt maken tussen soorten werk. Gestandaardiseerd werk kun je automatisch maken met veel zelfservice, tegelijkertijd kun je aandacht geven aan de mensen die je daarmee niet bereikt.
Zaal: Ik zie een paar hoofdproblemen: snelheid van reageren en een tegenstelling tussen de waarde/het verhaal van de data en de ruwe data zelf. Zou een oplossing zijn om de ruwe data openbaar te maken?M: bij UWV wordt openbaar gemaakt wat er in de raad is langsgekomen. Is in eerste instantie open en ongestructureerd/ruwe data. Het is een structuur waarin data kan hangen en je kunt inzien. Als je dan wilt weten wat er achter zit, kun je daar vragen over stellen.
A: ja en nee, voor bestuur en beleidsvraagstukken is dit goed. Maar voor dienstverlening niet. Je wilt daar zo min mogelijk data van de burger verzamelen, zo objectief mogelijk en met weinig context. We willen daar niet dat andere dingen als etniciteit, leeftijd, woonplaats etc. een rol spelen.
M: het is het collectief versus het individu.
Zaal: Als beleidsschrijver vind ik het moeilijk om transparant te zijn, omdat wat ik schrijf niet mijn eigen keuzes of beslissingen zijn. M: ik herken het wel, het is interessant welke afweging er is gemaakt. Misschien is de naam niet relevant maar de functie interessant om openbaar te maken.
A: we zijn in de WO te ver doorgeschoten. Belangrijke waardekeuzes moeten niet in individuele mails oid naar boven komen, maar in de beslisfase. Je moet ervoor zorgen dat ambtenaren de keuzes maken in gezamelijke ruimte en dat documenteren. Dan kun je de emails buiten de WO zetten. Nu maken we alles openbaar, daar moeten we in terug. Je moet niet een onderzoek kunnen beginnen naar een specifieke ambtenaar. Dat is te onveilig.
Zaal: Lokaal open data werkt alleen als er de wil is van burger en overheid qua participatie. Wat kan er beter?S: er is onvoldoende een culuur van burgerparticipatie in overheid.
A: in uitvoering helpt het als je voor elke burger laat zien welke gegevens je hebt (anoniem) en dat je als burger zelf dat kunt inzien. Maak dossiers zichtbaar voor burgers en laat ze ook dingen toevoegen. In de beleidsomgeving kun je veel opener zijn dan we nu doen.
M: dit vraagt ook nieuwe vaardigheden van de overheid; openbaar maken is 1 ding, maar je moet ook een proces organiseren, dus dat je open werkt, dat je actief mensen betrekt in het proces.
Zaal: welke informatie heeft de overheid die de burger moet weten?M: mag ik hem omdraaien? Het is namelijk ook in het belang van de burger om overheid te helpen. In dienstverlening vond ik moeilijk om mijn werk te doen zonder de input van burgers. Ik moest weten wat ze nodig hebben. Dat is meer in het collectieve belang. Initiatief moet bij de overheid liggen om input op te halen.
A: Het is als burger moeilijk om te co-creeren; samen de leefomgeving vorm te geven. Je weet niet bij wie je moet zijn, maar je hebt wel veel kennis.
S: Wat moeten we doen om de mentaliteit/cultuur te veranderen bij overheidsinstanties?M: ik hou het bij mezelf, bij mij speelt mee dat je gewoon gaat proberen en dat er meer voorbeelden komen van hoe je het zou kunnen doen. Klein beginnen en stap voor stap.
A: ik probeer de informatiehuishouding vanuit maatschappelijk perspectief aan te sturen. Er zijn verschillende soorten werk, maar je kunt als overheid veel meer van buiten naar binnen werken. Je moet de relatie tussen burger en overheid centraal stellen en gebruiken als startpunt. Belangrijke maatschappelijke waarden moeten in de structuren zitten.